Fugaji wa sungura ni moja ya shughuli za kilimo ambazo zinaweza kuwa na faida ikiwa zitafanywa kwa uangalifu na kwa kufuata taratibu bora za ufugaji. Hapa kuna njia bora za kufuga sungura kwa mafanikio:
1. Kuchagua Aina Sahihi ya Sungura
- Aina za Sungura: Kuna aina tofauti za sungura, kama vile Chinchilla, New Zealand White, California, na Flemish Giant. Chagua aina inayofaa kulingana na malengo yako ya ufugaji, iwe ni kwa ajili ya nyama, ngozi, au biashara ya mbegu za sungura.
2. Mahitaji ya Mabanda
- Ubora wa Mabanda: Mabanda yanapaswa kuwa na nafasi ya kutosha ili sungura waweze kujitahidi na kujihisi huru. Banda moja linapaswa kuwa na urefu wa angalau mita 1 x 1 x 0.5. Mabanda yanapaswa kuwa imara na yenye usalama dhidi ya wanyama wakali kama mbwa na paka.
- Ventilation: Mabanda yanapaswa kuwa na hewa ya kutosha (ventilation) ili kuepuka mkusanyiko wa gesi hatari kama amonia kutoka kwenye mkojo na kinyesi.
- Usafi wa Mabanda: Mabanda yanapaswa kusafishwa mara kwa mara ili kuondoa kinyesi, mkojo, na mabaki ya chakula. Hii itasaidia kuepuka magonjwa yanayoweza kutokana na uchafu.
3. Lishe Bora
- Chakula Kikuu: Sungura wanahitaji lishe yenye mchanganyiko wa majani mabichi, kama vile lucerne, spinach, na sukuma wiki. Majani haya yanawapa sungura virutubisho na nyuzinyuzi zinazohitajika kwa mmeng’enyo mzuri wa chakula.
- Chakula cha Ziada: Unahitaji kuwapa sungura pumba, mash, na mabaki ya mboga kama karoti na viazi. Chakula cha ziada kinaweza kutolewa mara mbili kwa siku.
- Maji Safi: Maji safi yanapaswa kupatikana kwa wingi na kila wakati. Hakikisha maji yamewekwa kwenye vyombo visivyoweza kumwagika.
4. Afya na Utunzaji
- Chanjo na Matibabu: Sungura wanapaswa kupewa chanjo dhidi ya magonjwa kama myxomatosis na VHD (Viral Hemorrhagic Disease). Pia, hakikisha unawasiliana na daktari wa mifugo kwa ushauri wa mara kwa mara kuhusu afya ya sungura wako.
- Kuweka Rekodi: Ni muhimu kuweka rekodi za uzazi, ukuaji, na matibabu. Hii itakusaidia kufuatilia maendeleo ya sungura na kugundua matatizo mapema.
5. Uzazi na Uchaguzi wa Wazazi
- Kuchagua Wazazi: Wazazi wanapaswa kuchaguliwa kutoka kwa sungura walio na afya bora, wanaokua haraka, na wanaozalisha watoto wengi.
- Kushughulikia Wazazi: Unapopanga kuzalisha sungura, hakikisha kuwa wanapewa lishe bora zaidi na mazingira ya utulivu. Sungura hubeba mimba kwa takriban siku 28-31, na kwa kawaida huzaa watoto 4-12.
6. Utunzaji wa Watoto wa Sungura (Kits)
- Kipindi cha Awali: Watoto wa sungura wanapaswa kubaki na mama yao kwa wiki 4-6 za mwanzo ili kupata maziwa ya mama ambayo ni muhimu kwa ukuaji wao.
- Kuwalisha Baada ya Kuwachisha Kunyonya: Baada ya kipindi cha kunyonya, watoto wa sungura wanapaswa kuanza kulishwa chakula laini kama majani mabichi na pumba, polepole wakihamishiwa kwenye chakula kigumu zaidi.
7. Masoko na Uzalishaji
- Utafutaji wa Masoko: Kabla ya kuanza ufugaji, ni muhimu kujua ni wapi utaweza kuuza bidhaa zako kama nyama ya sungura, ngozi, au sungura hai. Masoko yanaweza kujumuisha majirani, hoteli, au masoko ya nyama.
- Kuongeza Thamani: Unaweza kuongeza thamani ya bidhaa zako kwa kusindika ngozi za sungura kwa ajili ya kutengeneza bidhaa za ngozi kama vile mikoba na viatu.
8. Matunzo ya Mazingira
- Kudhibiti Joto: Sungura ni nyeti kwa joto kali. Hakikisha mabanda yako katika sehemu yenye kivuli au weka kifaa cha kupunguza joto.
- Kuzuia Mimba Zisizotarajiwa: Hakikisha kuwa unadhibiti idadi ya watoto wanaozaliwa kwa kuwa na mpango wa kuzalisha ili kuepuka msongamano wa sungura na changamoto za uhaba wa chakula.
Kufuata hatua hizi kutasaidia kuhakikisha kwamba ufugaji wako wa sungura unakuwa wa mafanikio, huku ukiwa na uzalishaji bora na wanyama wenye afya.