Ratiba ya chanjo kwa magonjwa mbalimbali ni muhimu sana kwa wafugaji wa kuku ili kuwalinda dhidi ya magonjwa hatari ambayo yanaweza kuleta hasara kubwa. Hapa ni ratiba ya chanjo inayopendekezwa kwa mfugaji wa kuku:
1. Kideli au Mdondo (Newcastle Disease)
- Chanjo ya Kwanza: Siku ya 7.
- Chanjo ya Pili: Siku ya 21.
- Chanjo ya Tatu (Booster): Siku ya 42 (hasa kwa kuku wa mayai).
Njia ya Utoaji: Kwa njia ya matone machoni, puani, au kunywa.
2. Gumboro (Infectious Bursal Disease – IBD)
- Chanjo ya Kwanza: Siku ya 10 hadi 14.
- Chanjo ya Pili: Siku ya 21 hadi 28.
Njia ya Utoaji: Kunywa (inayochanganywa kwenye maji) au matone machoni.
3. Ugonjwa wa Mahepe (Marek’s Disease)
- Chanjo ya Kwanza na ya Pekee: Siku ya 1 baada ya kutotolewa.
Njia ya Utoaji: Sindano ya ndani ya misuli (intradermal or subcutaneous injection).
4. Ugonjwa wa Ndui ya Kuku (Fowlpox)
- Chanjo ya Kwanza: Wiki ya 6 hadi 8.
- Chanjo ya Pili: Wiki ya 18 kwa kuku wa mayai.
Njia ya Utoaji: Sindano ya ndani ya ngozi (wing web stab).
5. Ugonjwa wa Mafua ya Kuku (Infectious Coryza)
- Chanjo ya Kwanza: Wiki ya 6 hadi 8.
- Chanjo ya Pili: Wiki ya 12 hadi 16.
Njia ya Utoaji: Sindano (subcutaneous or intramuscular injection).
6. Infectious Bronchitis (IB)
- Chanjo ya Kwanza: Siku ya 1.
- Chanjo ya Pili: Wiki ya 4 hadi 6.
Njia ya Utoaji: Matone machoni, puani, au kupitia maji ya kunywa.
7. Taifodi ya kuku (Fowl Typhoid)
- Chanjo ya Kwanza: Wiki ya 12 hadi 16.
Njia ya Utoaji: Sindano.
8. Avian Encephalomyelitis (AE)
- Chanjo ya Kwanza: Wiki ya 10 hadi 12.
Njia ya Utoaji: Matone machoni au kunywa.
Ratiba ya Chanjo kwa Kuku wa Nyama (Broiler)
- Siku ya 1: Mahepe
- Siku ya 7: Kideli au Mdondo
- Siku ya 10-14: Gumboro
- Siku ya 21: Kideli au Mdondo (Chanjo ya pili)
- Siku ya 21-28: Gumboro (Chanjo ya pili)
Ratiba ya Chanjo kwa Kuku wa Mayai (Layers)
- Siku ya 1: Mahepe
- Siku ya 7: Kideli au Mdondo
- Siku ya 10-14: Gumboro.
- Siku ya 21: Kideli au Mdondo (Chanjo ya pili)
- Siku ya 21-28: Gumboro (Chanjo ya pili).
- Wiki ya 6-8: Ndui ya kuku, Mafua ya kuku (Coryza)
- Wiki ya 12-16: Taifodi ya kuku, Infectious Bronchitis (IB), Mafua (chanjo ya pili)
- Wiki ya 18: Kideli au Mdondo (Booster).
Maelezo Muhimu:
- Uhifadhi wa chanjo: Chanjo zinapaswa kuhifadhiwa kwenye hali ya baridi (chini ya 8°C).
- Usafi: Hakikisha maji yanayotumika katika chanjo kupitia kunywa ni safi na hayana kemikali kama klorini.
- Kufuata Maagizo: Fuata maagizo ya chanjo kutoka kwa wataalamu wa mifugo ili kuhakikisha ufanisi wa chanjo.
Kufuata ratiba hii ya chanjo itasaidia kuzuia milipuko ya magonjwa na kuongeza uzalishaji wa mifugo.